Nec Spe Nec Metu

Serhat Sarısözen ile Radyo Sputnik‘te (RS FM) 3 Aralık 2018’de yayınlanan söyleşimi dinlemek için burayı tıklayın.

Dr. Özcan: Ege eşkıyaları kahramanlaştırıldı, Doğu’daki eşkıyalar dışlandı

RS FM’de yayınlanan Gündem Dışı programına konuk olan Dr. Ahmet Özcan, ‘Ama Eşkıyalık Çağı Kapandı! – Modern Türkiye’de Son Kürt Eşkıyalık Çağı’ isimli kitabı ile ilgili, “Ege eşkıyaları kahramanlaştırıldı, Doğu’daki eşkıyalar, ‘azılı katiller’ denilerek dışlandı” ifadelerini kullandı.

Gündem Dışı’na bu hafta siyaset bilimci yazar Dr. Ahmet Özcan katıldı. Türkiye’de 1920-1950 arası dönemdeki eşkıyalığı ele alan Özcan’la eşkıyalığın evrimine ilişkin yazdığı ‘Ama Eşkıyalık Çağı Kapandı! — Modern Türkiye’de Son Kürt Eşkıyalık Çağı’ isimli kitabı ekseninde konuşuldu.

‘DOĞU’DAKİ EŞKIYALAR KÖROĞLU YA DA ROBİN HOOD GİBİ GÖRÜLMEDİ’

Ahmet Özcan şöyle konuştu: “Ege eşkıyaları ortadan kalktıktan, —güçten düştükten- sonra Ege eşkıyaları kahramanlaştırıldı. Doğu’daki eşkıyalar, Egedekiler gibi, Köroğlu gibi ya da Robin Hood gibi görülmedi. Bunlar soylu değildir, bunlar azılı katillerdir diyerek dışlandılar. Bunun sebebi, bir şey güçlü ise onu güzelleştirmezler. Güçlü değilse o, efsaneleştirilebilir.”

‘KÜRT EŞKIYALIĞI KONUSUNDA SUSULMUŞ, BURADA BİR İKİ YÜZLÜLÜK VAR’

Özcan, “Romanlara baktım, romanlarda eşkıyalar nasıl kurulmuş; sinemaya baktım, filmlerde nasıl kurulmuş; akademik araştırmalara baktım, daha çok ne çalışılmış hangi konularda susulmuş. Örneğin Kürt eşkıyalığı konusunda susulmuş, çok az kişi yazmış. Daha çok Ege eşkıyalığı çalışılmış. Ege eşkıyalığının bir geleneği olduğu fakat Kürt eşkıyalığının bir geleneği olmadığı düşünülmüş. Oysa Kürt eşkıyalığının da bir geleneği vardır ismi ‘mehkum’dur. Burada bir iki yüzlülük olduğunu düşünüyorum” dedi.

Özcan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Modern Türk ulus devleti kendisine karşı yapılan her türlü ihlali eşkıyalık olarak gördü. Daha sonra bu, ‘suçlu vatandaş’a doğru evrildi. Eşkıya, köken olarak bir suç işlediği için, bir kötülük yaptığı için toplumdan sürülmüş ve canavara dönüşmüş, bahtsız, sefil olmuş kişidir. 1923’te kanun çıkarılıyor ve eşkıyayı öldürmek, suç olmaktan çıkarılıyor. Daha sonra hukuk rejimi oturuyor, eşkıya da suçlu olarak görülüyor.”

Eşkıyalık söyleminin zamanla geçirdiği evrime de değinen Özcan, “Dersim operasyonunda, deniyor ki ‘Devlete direnenler eşkıyalardır’. Daha sonra operasyon katliama dönüştüğünde, bu söylem yerini ‘Bunlar Türk değildir, bunlar dağlı canavarlardır’ söylemine dönüşüyor” dedi.